Έχοντας προορισμό τα Καλάβρυτα, η Αθηνών-Πατρών δεν είναι δυνατόν να λείπει από τη διαδρομή σου. O δρόμος είναι πλέον εδώ και χρόνια ασφαλής και σίγουρα σου επιτρέπει να φτάσεις με μία αρκετά μεγάλη άνεση μέχρι λίγο πριν το Διακοφτό, για να πάρεις τον ανήφορο προς τα 720 μέτρα του υψόμετρου της ιστορικής κωμόπολης, κινούμενος παράλληλα στο περίφημο φαράγγι του Βουραϊκού. Στενός έως πολύ στενός ο δρόμος στα πρώτα χιλιόμετρα με πολλές κλειστές στροφές, αλλά, παρ΄ όλα αυτά, έχεις την ευκαιρία άλλοτε να θαυμάζεις την επιβλητικότητα των βράχων απέναντί σου και άλλοτε να στρέψεις το βλέμμα προς τον Βορρά, για να απολαύσεις το γαλάζιο της θάλασσας που ξεμακραίνει.
Στο φαράγγι του Βουραϊκού
Το πανέμορφο φαράγγι του Βουραϊκού, όπως φαίνεται από το Μέγα Σπήλαιο.
Τη στιγμή που συναντάς την ταμπέλα που σου ανακοινώνει ότι τελειώνει ο Δήμος Διακοφτού και αρχίζει ο Δήμος Καλαβρύτων είναι σαν να πατάς ένα διακόπτη: ξαφνικά το τοπίο αλλάζει και αντιλαμβάνεσαι ότι έχει ήδη αυξηθεί αρκετά το υψόμετρο –η βλάστηση αλλάζει και ήδη τα έλατα κυριαρχούν στο τοπίο–, ενώ παράλληλα ανακαλύπτεις ότι κινείσαι πιο κοντά στον Βουραϊκό ποταμό. Έχοντας, μάλιστα, τον νου σου στα δεξιά του δρόμου μπορεί σε κάποια σημεία να δεις και τις γραμμές και αν είσαι και τυχερός και έχεις κάνει στάση στο κατάλληλο σημείο την κατάλληλη στιγμή μπορείς να ακούσεις και να δεις τον περίφημο οδοντωτό σιδηρόδρομο.
Πρώτη στάση στο Μέγα Σπήλαιο, την πολύ γνωστή αυτή Μονή που μας περιμένει στα αριστερά καθώς ανηφορίζουμε και δεν παύει να εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, καθώς είναι κυριολεκτικά χωμένη σε έναν εντυπωσιακό βράχο που υψώνεται από πάνω σου, καθώς στέκεις στον περίβολό της, σε ύψος 120 μέτρων. Σχετικά καινούργιες οι κτιριακές εγκαταστάσεις της – και αυτό έχει την εξήγησή του, αφού το μοναστήρι κάηκε τέσσερις φορές, με τελευταία τον Δεκέμβρη του 1943 από τους Γερμανούς, που εκτέλεσαν τους 22 μοναχούς του και μαζί τους και όλο το προσωπικό της μονής.
Στα «Δικαστήρια» τα τούνελ εναλλάσσονται με τα «υπόστεγα» των βράχων. Οι γραμμές κυριολεκτικά στο χείλος του γκρεμού…
Λίγο μετά σε περιμένει η διασταύρωση προς Κάτω Ζαχλωρού, για να ακολουθήσεις έναν ακόμα πιο στενό δρόμο που θα σε βγάλει στον ένα και μοναδικό ενδιάμεσο σταθμό του Οδοντωτού, όπου συναντάς ένα κινηματογραφικό σκηνικό το οποίο περιλαμβάνει το ποτάμι πάνω από το οποίο κρέμονται μερικές ταβέρνες και τη γέφυρα πάνω από την οποία περνάει το τρένο. Στη διαδρομή καλό είναι να έχεις κόψει ταχύτητα και να έχεις κατεβάσει τα παράθυρα για να απολαύσεις και τη μουσική του ποταμιού…Από εδώ δεν χρειάζεσαι παραπάνω από 15 λεπτά για τα 10 χιλιόμετρα που σε χωρίζουν από τα Καλάβρυτα.
Όχι πια πόλεμοι – Ειρήνη
Γραφικότατος ο σιδηροδρομικός σταθμός των Καλαβρύτων.
Η πρώτη στάση που θα κάνεις στα Καλάβρυτα θα είναι σίγουρα στον σταθμό του Οδοντωτού, που είναι ίσως ότι πιο γραφικό υπάρχει στα Καλάβρυτα και σου προσφέρει τη δυνατότητα να πιεις τον καφέ σου κάτω από τα πλατάνια. Ακριβώς απέναντι βρίσκεται ο γεμάτος με κάθε τύπου καταστήματα, καφέ και εστιατόρια πεζόδρομος της 25ης Μαρτίου, ο οποίος, επίσης, προσφέρεται για μία χαλαρωτική βόλτα μέχρι την κεντρική πλατεία των Καλαβρύτων.
Ενώ στην αρχή του πεζόδρομου, στο αριστερό σου χέρι, στο όμορφο κτίριο του παλιού Δημοτικού Σχολείου στεγάζεται από το 2005 ένα εξαιρετικό –και θα τολμούσαμε να πούμε συγκλονιστικό– μουσείο, αφιερωμένο στο Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, το οποίο δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να παραλείψετε να επισκεφθείτε. Γιατί όσο δυσάρεστη και αν είναι ιστορία οφείλουμε να τη γνωρίζουμε καλά, για να μην την ξαναζήσουμε. Και εμείς, και τα παιδιά μας!
Στον λόφο του Καπή –τόπο της Θυσίας– η πονεμένη μάνα, έμβλημα του Δήμου Καλαβρύτων, θρηνεί τα 700 θύματα της ναζιστικής θηριωδίας ζητώντας ειρήνη στον κόσμο…
Παίρνοντας, τώρα, τον δρόμο για το χιονοδρομικό, θέλοντας και μη, περνάς μπροστά από τον τόπο Θυσίας, όπου οφείλεις επίσης να κάνεις μία στάση για το σχετικό προσκύνημα. Να κατέβεις, να διαβάσεις ονόματα και να μείνεις άφωνος από την αγριότητα των ναζί κατακτητών, όπως αυτή αποτυπώνεται στις ηλικίες των –αμάχων – θυμάτων: εδώ ο χρόνος, στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 σταμάτησε για πάντα ακόμα και για 12χρονα παιδιά. Η μαζική αυτή εκτέλεση ήταν το αποκορύφωμα μιας εκτεταμένης επιχείρησης των Γερμανών – τα αντίποινα για μία επιχείρηση των ανταρτών του ΕΛΑΣ στην περιοχή.
Διαδρομές…
Αφήνοντας τώρα τον χώρο αυτόν –και αλλάζοντας κλίμα και διάθεση–, παίρνει κανείς τον ανηφορικό δρόμο για το χιονοδρομικό κέντρο και την Κλειτορία. Ήδη, από τα πρώτα χιλιόμετρα μπορεί κανείς να διακρίνει την κορυφή Νεραϊδοράχη και με λίγο πιο προσεκτική παρατήρηση να δει και διά γυμνού οφθαλμού το τηλεσκόπιο «Αρίσταρχος». Το χιονοδρομικό έχει μόλις κλείσει, όμως τα χιόνια θα ομορφαίνουν τις κορφές για αρκετό καιρό ακόμα, θυμίζοντας μας τις κρύες μέρες του χειμώνα.
Με την κτηνοτροφία ασχολείται η Φωτεινή κρατώντας ζωντανό το Πλανητέρο – και μαζί του την ελληνική ύπαιθρο.
Στη διασταύρωση για το χιονοδρομικό έχεις, επίσης, την επιλογή να κατευθυνθείς νότια προς Λουσούς, το περίφημο Σπήλαιο Καστριών, ευρύτερα γνωστό ως «Σπήλαιο των Λιμνών», το Πλανητέρο και την Κλειτορία. Αν το κάνεις, μετά από μερικές στροφές, βρίσκεσαι μπροστά στο εντυπωσιακό θέαμα που προσφέρει το πανέμορφο οροπέδιο των Λουσών ενώ σε λίγο η οδήγηση γίνεται αρκετά πιο εύκολη, καθώς μπροστά σου απλώνονται αρκετές μεγάλες ευθείες.
Το χωριό με το παράξενο όνομα Πλανητέρο έχει το μεγάλο προσόν να γειτνιάζει με τις πηγές του Αροάνιου ποταμού – αυτού του ποταμό που έδωσε και το όνομά του στον Χελμό (Αροάνια όρη). Και αυτό το προσόν είναι που καθιστά το Πλανητέρο πόλο έλξης επισκεπτών. Βλέπετε, οι πήγες δημιουργούν το δικό τους οικοσύστημα –χάρμα οφθαλμών–, και τώρα που τα πλατάνια είναι ακόμα γυμνά, και το καλοκαίρι που προσφέρουν απλόχερα τη δροσιά τους. Στο Πλανητέρο, λοιπόν, κάποιοι ασχολούνται με την εκτροφή πέστροφας –και δικαίως, αφού υπάρχει άφθονο δροσερό καθαρό νερό–, στοιχείο που οδήγησε στην εμφάνιση ενός διόλου ευκαταφρόνητου αριθμού σχετικών εστιατορίων. Ενώ κάποιοι άλλοι, οι περισσότεροι, ασχολούνται με την κτηνοτροφία – και μην εκπλαγείτε αν δείτε ένα κοπάδι να συνοδεύεται από κάποιο αγροτικό pick up το οποίο μάλιστα μπορεί να οδηγούν και γυναίκες. Η ισότητα των φύλων αποκτά εδώ μία άλλη διάσταση και οι περίπου 100 ψυχές που κρατούν ζωντανό το χωριό δεν κάνουν μεταξύ τους διακρίσεις.
Ο πύργος της Παλαιολογίνας είναι από τα βασικά αξιοθέατα των Καλαβρύτων.
Λίγο πιο κάτω μας περιμένει η Κλειτορία, ένα ήσυχο χωριό με κάπου 500 κατοίκους που παίζει τον ρόλο και του οικονομικού και εμπορικού κέντρου της περιοχής. Η πλατεία και κάποια παλιά πετρόκτιστα σπίτια προσδίδουν μια γραφικότητα στον οικισμό που ταυτοχρόνως αποτελεί και έναν οδικό κόμβο, καθώς από εδώ μπορείς πια να πάρεις τον δρόμο είτε για την Πάτρα είτε για την Τρίπολη, που δεν απέχει πολύ, αποτελώντας, με αυτόν τον τρόπο, μία εναλλακτική λύση επιστροφής στην Αθήνα για κάποιον που συνδυάζει μία τελευταία περιήγηση στα νότια των Καλαβρύτων με την επιστροφή στο κλεινόν άστυ.
Επιλογές
Οι δυνατότητες που προσφέρουν τα Καλάβρυτα ως επίκεντρο μιας ολιγοήμερης «απόδρασης» δεν τελειώνουν στις διαδρομές και τα αξιοθέατα που περιγράψαμε. Το ίδιο το φαράγγι του Βουραϊκού είναι από μόνο του κάτι το μοναδικό καθώς συνδυάζει ένα πολύ ιδιαίτερο τεχνικό έργο, τον Οδοντωτό Σιδηρόδρομο, που ήδη μετράει περισσότερο από έναν αιώνα ζωής, με τη μοναδική φυσική ομορφιά του τοπίου. Αυτός είναι και ο λόγος που θα δείτε ουκ ολίγους περιπατητές να κατεβαίνουν ή να ανεβαίνουν το φαράγγι βαδίζοντας πάνω στις γραμμές. Υπάρχουν, επίσης, πολλά μονοπάτια γύρω από τα Καλάβρυτα και στον Χελμό για τα οποία μπορείτε να ενημερωθείτε στο φορέα διαχείρισης Χελμού-Βουραϊκού. Εδώ μπορείτε να αντλήσετε πληροφορίες για τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής.
Ένα τεχνολογικό κόσμημα
O «Αρίσταρχος» / Αστεροσκοπείο Χελμού είναι το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και των Βαλκανίων, ενώ ταυτοχρόνως είναι και το δεύτερο –κατά σειρά μεγέθους– σε ολόκληρη την Ηπειρωτική Ευρώπη. Βρίσκεται στην κορυφή Νεραϊδόραχη του Χελμού, σε υψόμετρο 2.340 μέτρων, η οποία προτιμήθηκε τόσο για το μεγάλο ποσοστό ανέφελων νυκτών, όσο και λόγω της χαμηλής φωτορύπανσης.
Σπήλαιο Λιμνών. Δεκαεπτά χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα, σε υψόμετρο 827 μέτρων, σας περιμένει η μοναδική εμπειρία που προσφέρει το Σπήλαιο των Λιμνών με τις 13 αλλεπάλληλες λίμνες του να παρατάσσονται σε τρία επίπεδα. Το μήκος της περιοχής που έχει εξερευνηθεί φτάνει σε μήκος στα 1.980 μέτρα, ενώ το επισκέψιμο κομμάτι στα 500 μέτρα. Η θερμοκρασία είναι σταθερή όλο τον χρόνο – γύρω στους 16-17°C (φωτ. Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση «Σπηλαίου Λιμνών»).
Info
- Το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος είναι ανοικτό καθημερινά, εκτός Δευτέρας, από τις 09:00 έως 16:00. https://www.dmko.gr
Ο τοίχος με τις φωτογραφίες των εκτελεσμένων από τους ναζί, στο Μουσείο του Ολοκαυτώματος, σε κάνει να ανατριχιάζεις…
- H Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου είναι ανοιχτή καθημερινά από τις 8 το πρωί μέχρι τη δύση του ηλίου. Γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο.
«Χωμένη» σε έναν εντυπωσιακό βράχο βρίσκεται η Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου.
- Η Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας βρίσκεται πολύ κοντά στα Καλάβρυτα (4,5 χλμ.). Εδώ ευλογήθηκε η Ελληνική Επανάσταση από το Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό κατά την εορτή του Ευαγγελισμού του 1821. Τον χειμώνα είναι ανοιχτή καθημερινά 10:00-13:00 & 15:00-16:00, ενώ το καλοκαίρι 10:00-13:00 & 16:00-17:00.
Η ιστορική Μονή της Αγίας Λαύρας.
- Ο Οδοντωτός ξεκινά από το Διακοφτό και μετά από απόσταση 22.350 μέτρων, σε περίπου 60 λεπτά, φτάνει στα Καλάβρυτα. Η κατασκευή της γραμμής ξεκίνησε το 1889, ενώ τα εγκαίνια έγιναν στις 10 Μαρτίου του 1896. Καθημερινά εκτελούνται τρία δρομολόγια.
Άλλοτε στο χείλος του γκρεμού και άλλοτε κυριολεκτικά δίπλα στο νερό κινείται ο περίφημος οδοντωτός.
- https://www.odontotos.com/
- Το Σπήλαιο των Λιμνών διαθέτει 13 αλλεπάλληλες λίμνες που παρατάσσονται σε τρία επίπεδα. Το μήκος της περιοχής που έχει εξερευνηθεί φτάνει σε μήκος τα 1.980 μ., ενώ το επισκέψιμο κομμάτι τα 500 μέτρα. Η θερμοκρασία είναι σταθερή όλο τον χρόνο – γύρω στους 16-17°C. Ανοιχτό καθημερινά από 09:00 μέχρι 16:30. Υπολογίστε μισή ώρα για την ξενάγηση. https://www.kastriacave.gr/
- Για να επισκεφθείτε το εσωτερικό του πύργου των Πετμεζαίων θα πρέπει να έχετε συνεννοηθεί με τον ιδιοκτήτη του.
Ο πύργος των Πετμεζαίων στους Κάτω Λουσούς.
- Πέραν των χειμερινών σπορ, που συνδέονται με τη λειτουργία του χιονοδρομικού κέντρου, στα Καλάβρυτα προσφέρεται η δυνατότητα και για άλλου τύπου δραστηριότητες, όπως βόλτα στους δασικούς δρόμους με buggies.
Δύο φορές τον μήνα ο Γεράσιμος ανεβαίνει με το ποδήλατό του από το Διακοφτό στα Καλάβρυτα.
- Τα Καλάβρυτα βρίσκονται στο Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO Χελμού-Βουραϊκού (με έκταση 647 km2) στο οποίο έχουν οριστεί 40 διαφορετικοί γεώτοποι και 7 γεωδιαδρομές, όπου ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί, μαθαίνοντας για τη γεωλογία, τη βιοποικιλότητα και την ιδιαίτερη πολιτιστική ιστορία του του τόπου. Ο Φορέας Διαχείρισης Χελμού-Βουραϊκού είναι αρμόδιος για την προστασία και τη διαχείριση της περιοχής. https://fdchelmos.gr/
Filoxenia Hotel & Spa
Στο κέντρο των Καλαβρύτων θα βρείτε το ξενοδοχείο Filoxenia. Μία μονάδα που λειτουργεί από τη δεκαετία του 1980 στην ιστορική πόλη και έχοντας ανακαινισθεί πλήρως προσφέρει –στα 26 δωμάτιά του– ένα μοντέρνο και πεντακάθαρο περιβάλλον, συνδυασμένο με την ευγένεια του προσωπικού και της διεύθυνσής του. Ντυμένο εξωτερικά με πέτρα δείχνει τόσο παραδοσιακό όσο απαιτεί ο χώρος, ενώ μέσα προσφέρει όλες τις σύγχρονες –τεχνολογικές και μη–, ανέσεις, όπως Σάουνα, Jacuzzi, Χαμάμ, Σαλόνι με τζάκι, Spa center, Ιδιωτικό χώρο στάθμευσης, κ.λπ. Σημειώστε ότι όλοι οι επισκέπτες του ξενοδοχείου μπορούν να απολαύσουν καθημερινά μία δωρεάν συνεδρία στο Spa. Εθνικής Αντιστάσεως 10, 25001 Καλάβρυτα, https://www.hotelfiloxenia.gr/, Τηλ: 26920 22493, 26920 22290.
Suzuki Vitara Strong Hybrid
Το διαχρονικά δημοφιλές Suzuki Vitara στη φιλική προς το περιβάλλον έκδοσή του “Strong Hybrid” είναι το αυτοκίνητο πού χρησιμοποιήσαμε στις διαδρομές μας γύρω από τα Καλάβρυτα και τον Χελμό. Σχεδόν συνώνυμη της τετρακίνησης, η Suzuki προσφέρει παραδοσιακά το Vitara με κίνηση στους τέσσερις τροχούς, αλλά και στη «δική μας» προσθιοκίνητη έκδοση. Τη διαφορά σε σχέση με τις μέχρι τώρα γνωστές εκδόσεις την κάνει στο Strong Hybrid, το νέο υβριδικό σύστημα κίνησης που επιτρέπει στο αυτοκίνητο να κινείται και αποκλειστικά με τον ηλεκτροκινητήρα του, χωρίς η μπαταρία του να χρειάζεται εξωτερική φόρτιση. Tο σύστημα αυτό περιλαμβάνει βενζινοκινητήρα 1.5 DUALJET 116 PS, ηλεκτροκινητήρα MGU 33 PS, μπαταρία ιόντων λιθίου 140V και ένα 6άρι αυτόματο κιβώτιο που επιτρέπει στον οδηγό και χειροκίνητες αλλαγές. Όλο αυτό βέβαια το σύστημα υπάρχει για να ρίχνει την κατανάλωση – κάτι που διαπιστώσαμε και εμείς, αφού ακόμα και στις πιο απαιτητικές διαδρομές με πολλές στροφές και εναλλαγές υψομέτρου η κατανάλωση δεν ξεπέρασε τα 7,8 lt/100 km. Ενώ στην Εθνική οδό, ταξιδεύοντας σε λογικά ψηλές ταχύτητες είδαμε την κατανάλωση να φλερτάρει ακόμα και με τα 7,0 lt/100 kmμ. Κατά τα άλλα, το Vitara είναι ένα compact SUV –αλλά με επαρκείς για μια οικογένεια χώρους– που προσφέρει ικανοποιητική ευελιξία στις περιπλανήσεις στο δασικό οδικό δίκτυο. Τη μεγάλη έκπληξη, όμως, την κάνει σίγουρα η ανάρτηση που σου επιτρέπει να κινείσαι με ταχύτητες που δεν περιμένεις από ένα αυτοκίνητο με το συγκεκριμένο ύψος και χαρακτήρα. Αυτό είχαμε την ευκαιρία να το διαπιστώσουμε απολαμβάνοντας την οδήγηση στη γεμάτη στροφές διαδρομή από το Διακοφτό προς τα Καλάβρυτα και αντιστρόφως…
